Moonraker

Moonraker (1979)

Bij de aftiteling van The Spy Who Loved Me werd For Your Eyes Only aangekondigd als de volgende Bondfilm. Echter door het enorme succes van Star Wars en Close Encounters of the First Kind veranderde Cubby Broccoli van gedachte en besloot dat ook James Bond een ruimteavontuur moest beleven.

Het boek Moonraker, dat geschreven is in 1954, werd uitgekozen om te verfilmen. Het verhaal waarin een megalomane ex-nazi Londen wil opblazen vond Broccoli niet meer van deze tijd. De schurk bleef (Hugo Drax) en het feit dat Bond op een gegeven moment met zijn liefje onder een raket wordt vastgebonden, maar veel meer is er niet van het boek overgebleven. Tom Mankiewicz en regisseur Lewis Gilbert, die eerder The Spy Who Loved Me en You Only Live Twice voor zijn rekening nam, schreven grotendeels het verhaal. Christopher Wood pende het uiteindelijke script.

In Engeland was de belastingwet voor het maken van films aangepast en daarom was het financieel aantrekkelijker om naar een ander land te verhuizen om zo de kosten te kunnen drukken. Uiteindelijk werd er gekozen voor Frankrijk waar zo goed als alle binnenopnames plaats vonden, verspreid over drie studio’s. De special effects werden nog wel opgenomen in Engeland, op het terrein van Pinewood. Zo is Moonraker een coproductie geworden tussen de twee landen. De film kreeg een megabudget van 30 miljoen dollar mee, twee keer zoveel als dat van The Spy Who Loved Me en maarliefst dertig keer zoveel als dat van Dr. No!

Roger Moore kroop voor de 4e achtereenvolgende keer in de huid van geheim agent 007. Robert Brown, die toen al problemen had met zijn gezondheid, speelde helaas voor de laatste keer M. Lios Maxwell en Desmond Llewelyn keerden weer terug als Moneypenny en Q. De Bondgirl van Moonraker, Holly Goodhead, werd de Amerikaanse actrice Lios Chiles die haar baan te danken had aan het feit dat ze toevallig met regisseur Lewis Gilbert in hetzelfde vliegtuig zat en aan de praat raakten. De Fransman Michel Lonsdale speelt Hugo Drax, de slechterik van Moonraker. Lonsdale speelt voornamelijk in Franse producties maar is bijvoorbeeld ook te zien in The Name of the Rose met een zekere Sean Connery en de actiefilm Ronin. Richard Kiel keert terug als Jaws. Dit komt voornamelijk omdat de kinderen onder de Bondfans hem zo graag terug wilden zien na zijn optreden in de vorige James Bond film The Spy Who Loved Me. Een complete misstap mag ik wel zeggen aangezien hij net zo onverwoestbaar is als een Looney Tune à la Road Runner en dus eerder lachwekkend is dan angstaanjagend. 

Opnames voor de film begonnen in augustus 1978. Er is onder andere gefilmd in de stad Rio de Jeneiro, waar de beroemde kabelbaanscène is opgenomen en bij de Iguaca watervallen bij de grens van Brazilië en Argentinië waar Bond met zijn hangglider over de Amazone vliegt. John Glen was verantwoordelijk voor het filmen van de parachutestunt in de pre-titlesequentie. Er is ongeveer 80 keer gesprongen omdat men steeds maar opnames van enkele secondes kon maken. Een speciale parachute werd ontworpen die onder de kleding gedragen kon worden zodat het leek dat er zonder parachute gesprongen werd. Alles is gefilmd met een lichtgewicht camera dat op het hoofd van de cameraman bevestigd was. De actiescène is een van de hoogtepunten uit de film. 

De code van de deur van het geheime laboratorium in Venetië is een tooncode en wel die van Close Encounters of the Third Kind. Broccoli had gebeld met Steven Spielberg of dat mocht. Vooral omdat Spielberg erg graag een Bondfilm wilde regisseren en hiermee hoopte om Broccoli gunstig te stemmen, gaf hij toestemming om deze tune te gebruiken. Hij heeft echter nooit een Bondfilm mogen regisseren. We mogen Broccoli daarvoor eigenlijk wel dankbaar zijn omdat Spielberg toen als compensatie voor zichzelf het idee van George Lucas is gaan verfilmen. U kent hem wel: Indiana Jones.

Derek Meddings bleef met zijn crew in Engeland. Hier heeft hij onder andere het gevecht gefilmd dat plaats vond rondom het ruimtestation van Hugo Drax. Bij de ingewikkelde shots heeft bij gebruik gemaakt van een riskante techniek. Alle elementen zijn namelijk apart gefilmd. Bij ieder element is vervolgens de filmprint teruggedraaid om zo het volgende element te kunnen filmen. Hierbij moet je natuurlijk heel erg oppassen dat bij het terugspoelen de film niet beschadigd raakt en ook dat de elementen niet over elkaar worden opgenomen waardoor de opname mislukt. Je kunt je wel voorstellen dat bij ieder opeenvolgend shot de spanning bij Meddings steeds meer opliep. De film is maarliefst 48 keer belicht. Bij het opblazen van het ruimteschip heeft Meddings simpelweg de studio afgesloten en met een ouderwets hagelgeweer het station aan flarden geschoten. De special effects van de film zien er schitterend uit en Moonraker is hiervoor dan ook terecht genomineerd voor een Oscar.

De sets zijn ontworpen door oudgediende Ken Adam en zijn allemaal gebouwd in de Franse Studio’s. Alleen al het ruimtestation heeft 220 mensen acht weken lang bezig gehouden. Kosten: een half miljoen dollar. John Barry verzorgde de score van de film. Voor de titelsong werd aanvankelijk Frank Sinatra overwogen en Kate Bush zou zelfs bedankt hebben voor de eer, waardoor uiteindelijk Shirley Bassey de titelsong mocht inzingen.

Moonraker is eigenlijk op twee manieren te beoordelen. Voor de neutrale kijker is de film een aaneenschakeling van actie, mooie locaties en slapstickachtige humor. De sets zijn werkelijk schitterend en de special effects overtuigend. Voor de Bond purist is deze film echter iets moeilijker te verteren. Juist door de vaak infantiele humor, de belachelijke situaties en het hoge Star Wars gehalte (compleet met lasergevechten) is deze film wel heel erg verwijderd van de Bond uit de boeken. Zelfs de producenten van de film waren zich hiervan bewust en kondigde aan dat men bij de volgende film weer terug wilde gaan naar de kern van Bond.

De film is zeker niet slecht en Die Another Day bewijst dat het allemaal nog veel erger kan, maar het is allemaal wel erg over the top. Desalniettemin heeft de film nog steeds een hoog amusementsgehalte waardoor de balans gelukkig positief uitvalt. Moonraker is op 26 juni 1979 in Londen in première gegaan en bracht wereldwijd $203 miljoen op, een record in de Bondhistorie. Pas bij Goldeneye (1995) werd deze opbrengt overtroffen.

Moonraker © 1979 Danjaq S.A. & United Artists Corporation.